Ngọc Lan, thông tín viên RFA
2012-04-28
Tháng Tư về, lòng người lại xôn xao ký ức của ngày tháng cũ.
Sài Gòn ngày 30-04-1975
Hình ảnh của những đoàn tàu đi tản từ miền Trung vào Phú Quốc, hình
ảnh của đoàn người di tản từ Ban Mê Thuộc về Sài Gòn, hình ảnh của đường
phố Sài Gòn trong ngày thay đổi lịch sử, dường như không thể nào nhạt
nhòa trong tiềm thức những người đã trải qua thời khắc đó, cho dù đã 37
năm trôi qua.
Mời quý thính giả nghe câu chuyện của một số người dân Little Saigon,
có người từng ở Phú Quốc, có người ở Ban Mê Thuộc, có người ở Sài Gòn,
kể về những hồi ức của họ trước và ngay sau ngày 30 tháng 4 năm 1975 tại
nơi họ sống ngày ấy, qua loạt bài phóng sự của thông tín viên Ngọc Lan.
Ngày cuối cùng của tháng Tư đã không trôi qua nhẹ nhàng như bao ngày tháng khác.
Ngày cuối cùng của tháng Tư vẫn hay lôi tuột ký ức người Little
Saigon về một thời điểm, một thời khắc, đã xa lắm rồi, đã lâu lắm rồi
nhưng vẫn không sao quên được dù cái nhìn của ngày hôm nay về ngày hôm
xưa, của 37 năm trước, đã bình tĩnh và lắng đọng hơn.
1975-Tháng Tư đầy biến động
Dân chúng quá sợ, đã bỏ chạy khi thấy các đơn vị quân đội rút khỏi Huế. Photo by Trần Khiêm.
Bà Xuân kể lại trong sự xúc động:
“Chưa tới ngày 30 tháng 4, những người di tản từ Đà Nẵng, Nha
Trang, Qui Nhơn, họ đổ xô ra ngoài Phú Quốc, nghĩa là đông lắm. Người
dân Phú Quốc nấu cháo, nấu thức ăn, nước uống cho vô từng bịch ni long
đem tới đó để đứng trên cầu tàu, ai lên thì đưa mỗi người một bịch.
Nhưng có người lên cầm được cái bịch đồ ăn rồi thì người ta nói ‘con ơi
sao con không sống để mà con uống, con chết rồi!’ Thảm lắm! Thảm thật là
thảm!”
Với ông Dân Huỳnh, hiện đang sống tại thành phố Garden Grove, thì
những ngày trước tháng 4 lịch sử cũng là những ngày tháng không quên với
người thanh niên Sài Gòn mười tám đôi mươi khi đó.
Chưa tới ngày 30 tháng 4, những người di tản từ Đà Nẵng, Nha Trang, Qui Nhơn, họ đổ xô ra ngoài Phú Quốc, nghĩa là đông lắm.
Bà Xuân Trần
Ông Dân Huỳnh hồi tưởng lại những ngày tháng đó:
“Từ năm 1973, lúc 16 tuổi, đang là học sinh trường Hồ Ngọc Cẩn,
tôi đã ở trong phong trào liên đoàn thanh niên học sinh sinh viên Gia
Định. Phong trào đó rất dữ dội và mạnh mẽ trong chiến tranh. Tuy nhiên,
ngay trong nội bộ đã chia 3 phe rõ rệt. Đó là phe trung lập, quốc gia,
và cộng sản. Tôi là người trung lập, lúc đó gọi là thành phần thứ ba.
Khoảng 10 ngày trước 30 tháng 4, có 2 người trong liên đoàn, mà
tôi còn nhớ là anh Công và anh Thắng, hai người đó đứng về phe cộng sản
và thực sự lộ rõ bộ mặt của họ. Họ đã đến nhà tìm tôi, khi đó tôi đang
học lớp 12, các anh đã thuyết phục tôi đứng về phía họ, và đưa tôi một
cọc truyền đơn để đi rải dưới đường phố, để kêu gọi lính VNCH và nhân
dân tự vệ bỏ súng, nhưng tôi đã từ chối, vì tôi không nghĩ là họ cùng
quan điểm xã hội với tôi.
Tình hình xã hội càng lúc càng hoang mang, rối ren, từ giữa tháng 4
là chẳng còn ai muốn đến trường nữa hết bởi còn tâm trí đâu mà chúng
tôi học nữa. Những người trong liên đoàn cũng vậy. Họ rã hết và mạnh
đường ai nấy đi thôi.”
Chuyến di tản kinh hoàng
Cuộc triệt thoái của quân đội VNCH và dân chúng ra khỏi Huế. Dân và
quân, người theo xe, kẻ đi bộ, vượt đèo Hải Vân hướng về Đà Nẳng. Ảnh
của cựu phóng viên ABC, Trần Khiêm.
Bà Hạnh nhớ lại, “Từ giữa tháng Ba, tình hình đã bắt đầu hỗn độn,
có người đã di tản. Nhiều gia đình học trò cũng rủ đi, nhưng theo lời
người hiệu trưởng, tôi vẫn ở lại bám trường, lúc đó mình trẻ mà nên rất
lý tưởng, nghe kêu ở lại là mình ở lại.”
Cho đến một ngày gần cuối tháng 3, cô giáo trẻ đến trường, nhưng trường “không có một bóng người, ông hiệu trưởng cũng đã bỏ chạy từ hồi nào.” Cô chua chát.
Quay trở về nhà trọ, cũng là lúc có lệnh di tản toàn tỉnh, “thế là
tôi cũng như mọi người cùng đổ ra đường, chỉ một bộ đồ trên mình, hòa
vào dòng người ùn ùn chạy trên tỉnh lộ 3 ‘Bảy Kép’ về hướng Tuy Hòa.” Bà Hạnh kể tiếp.
đoàn người di tản đông không thể tưởng, mình cứ chạy đến đâu thì người dân từ nơi đó lại tháp tùng vô và cứ thế mà chạy.
Bà Hạnh Phan
Trong ký ức cô giáo Hạnh Phan, “đoàn người di tản đông không thể tưởng, mình cứ chạy đến đâu thì người dân từ nơi đó lại tháp tùng vô và cứ thế mà chạy.”
Một tháng trong rừng, “hỗn quân hỗn quan.”
Đói khát
Cướp bóc
Hãm hiếp
Chết chóc
Và cả những hình ảnh không thể nào quên.
“Có những người di tản bằng xe Honda. Họ chạy đến khi hết xăng thì
vứt bỏ xe lại. Không biết bao nhiêu là xe, tôi chỉ biết những chiếc
Honda bị xe công binh đi trước mở đường cán lên bẹp lép, và chồng dày
lên nhau từng lớp. Trông rất đáng sợ.”
Quá sợ cảnh tàn sát của cộng sản trong trận Tết Mậu Thân, người dân bỏ
nhà cửa, ruộng đất gồng gánh theo đoàn quân di tản. Photo by Trần
Khiêm.
Bà lại nhớ khi phải qua sông, công binh đi trước bắt cầu, nhưng cầu
vừa giăng xong thì lại bị Việt Cộng bắn đứt, dân đành đu mình theo xe
lội nước qua sông…
Bà Hạnh kể, như thể hình ảnh của 36 năm trước đang hiển hiện trước mắt.
Bà Hạnh kể, như thể hình ảnh của 36 năm trước đang hiển hiện trước mắt.
Bà Hạnh không nhớ mình đã làm sao để có thể tồn tại trong suốt cả
tháng trời di tản trong rừng như thế. Cứ đi, cứ chạy. Lúc bằng chân, khi
leo lên xe, đủ loại xe, xe nào ngang qua cho nhảy lên thì mình cứ lên.
Không còn biết sợ. Không còn biết lo. Không còn cảm xúc.“Tôi còn không thể nào nhớ mình có hành kinh hay không nữa. Kinh khủng quá!” bà Hạnh lắc đầu như muốn xua đi ký ức.
Ròng rã một tháng trời, bà Hạnh Phan cũng đã đặt chân đến Sài Gòn 4 ngày trước khi lòng người ghi nhận một sự thay đổi lớn.
No comments:
Post a Comment